Əyrivəng - İrəvan quberniyasının Novo-Bə-yazid qəzasında, keçmiş Kəvər (Kamo) rayonunda, indi Geğarkunik vilayətində kənd. Vilayət mərkəzi Qavar (Kəvər) şəhərindən 12 km şimal-qərbdə, Göyçə gölünün qərb sahilində, dəniz səviyyəsindən 1940 m hündürlükdə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeydə alınmışdır (348, s. 9). Kənddə 1831-ci ildə 65, 1873-cü ildə 326, 1886-cı ildə 451, 1897-ci ildə 545, 1904-cü ildə 708, 1914-cü ildə 896, 1916-cı ildə 735 (415, s. 68-69, 144-145), 1918-ci ilin yanvarında 706 nəfər (309, s. 220) yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ilin fevral ayında azərbaycanlılar erməni silahlı birləşmələri tərəfindən vəhşicəsinə kənddən qovulmuş (309, s. 220) və buraya xaricdən köçürülüb gətirilən ermənilər yerləşdirilmişdir. 1926-cı ildə burada cəmi 1 nəfər, 1931-ci ildə 17 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır (415, s. 69,145). 1931-ci ildən sonra kənddə yaşayan azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən sıxışdırıldıqları üçün qonşu Ağqala (Berdunk) kəndinə köçmüşlər. Həmin vaxtdan kənddə yalnız ermənilər yaşayır. Kənddə IX-X əsrlərə məxsus alban abidəsi - qala vardır və kəndin adı həmin qalanın adından götürülmüşdür. Toponim qədim türk dilində "ayrılmış" mənasında işlənən "ayrı" sözü ilə (365, s. 114-115; 337, s. 238; 339, s. 42) məbəd mənasında işlənən "vəng" sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Erm. SSR AS RH-nin 8 avqust 1991-ci il tarixli qərarı ilə adı dəyişdirilərək "Hayravan" qoyulmuşdur. "Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında" 7 noyabr 1995-ci il tarixli yeni Qanuna əsasən, Geğarkunik vilayətinin inzibati ərazisinə daxil edilmişdir (416, s. 118).
Ədəbiyyat:
1. İ.Bayramov, N.Mustafa Həqiqətin Onomastikasi, İndiki Ermənistan Respublikası ərazisində tarixi-coğrafi adların dəyişdirilməsi və saxtalaşdırılması 2021
2. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanlıların 1988-ci il soyqırımı 2010
3. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycan abidələri 2007
4. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanda soyqırımına məruz qalmış Toponimlərimiz
5. https://erevangala500.com/