Torpaqqala - İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, keçmiş Qəmərli (Artaşat) rayonun­da, indi Ararat vilayətində kənd. Vilayət mərkə­zi Artaşat (Qəmərli) şəhərindən 8 km məsafədə, dəniz səviyyəsindən 875 m hündürlükdə yerlə­şir. Erməni müəlliflərinin əsərlərində kəndin adı "Topraxqala" kimi qeyd edilib (415, s. 48). Kənd­də 1831-ci ildə 40,1873-cü ildə 246,1886-cı ildə 268, 1897-ci ildə 303, 1908-ci ildə 415, 1914-cü ildə 456, 1916-cı ildə 372 (415, s. 48-49, 128- 129), 1918-ci ilin yanvarında 415 nəfər (309, s. 216) azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ilin mar­tında azərbaycanlılar erməni silahlı birləşmələ­rinin soyqırımına məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur (309, s. 216). İndiki Ermənistan əra­zisində sovet hakimiyyəti qurulandan sonra sağ qalan kənd sakinləri öz yurdlarına qayıda bil­mişlər. Kənddə 1922-ci ildə 98, 1926-cı ildə 163, 1931-ci ildə 197 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır (415, s. 48-49, 128-129). SSRİ Nazirlər Sovetinin "Kolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin Er­mənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalığına köçürülməsi haqqında" 23 dekabr 1947-ci il tarixli qərarına əsasən, kəndin azər­baycanlı əhalisi zorla Azərbaycana deportasiya edilmişdir. Hazırda kənddə yalnız ermənilər ya­şayır. Toponim Azərbaycan dilində "ölkə", "ərazi" mənasında işlənən "torpaq" sözü ilə (253, s. 131) "qala" sözünün birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu to­ponimdir. Erm. SSR AS RH-nin 1 dekabr 1949-cu il tarixli qərarı ilə kəndin adı dəyişdirilərək "Hnaberd" qoyulmuşdur. "Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında" 7 noyabr 1995- ci il tarixli yeni Qanuna əsasən, Ararat vilayətinin İnzibati ərazisinə daxil edilmişdir (416, s. 122).

Coğrafi koordinatları: 40°00' şm. e., 44°34' ş. u.

Ədəbiyyat:
1. İ.Bayramov, N.Mustafa Həqiqətin Onomastikasi, İndiki Ermənistan Respublikası ərazisində tarixi-coğrafi adların dəyişdirilməsi və saxtalaşdırılması 2021
2. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanlıların 1988-ci il soyqırımı 2010
3. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycan abidələri 2007
4. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanda soyqırımına məruz qalmış Toponimlərimiz
5. https://erevangala500.com/