Herher - İrəvan quberniyasının Şərur-Dərə- ləyəz qəzasında, keçmiş Paşalı (Vayk) rayonunda, indi Vayotsdzor vilayətində kənd. Vilayət mərkəzi Yeğeqnadzor (Keşişkənd) şəhərindən 32 km şərqdə, Arpaçayın sağ qolu olan Herher-çayın yanında, dəniz səviyyəsindən 1680 m hündürlükdə yerləşir. 1728-ci ildə tərtib edilmiş "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə "Hərhər" (143, s. 59), Qafqazın 5 verstlik xəritəsində "Qerqer" (Herher) formasında (348, s. 61) qeyd edilmişdir. Kənddə albanlara məxsus məbəd 1291-ci ildə tikilmişdir. Burada 1831-ci ildə 213 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır (415, s. 158). 1850-1870-ci illərdə kəndə İranın Səlmas vilayətindən köçürülüb gətirilən ermənilər yerləşdirilmişdir. Burada ermənilərlə yanaşı, 1873-cü ildə 647, 1886-cı ildə 656, 1897-ci ildə 1047, 1914-cü ildə 1220 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır (415, s. 90-91, 158-159). 1918-ci ildə kənd erməni silahlı birləşmələrinin təcavüzünə məruz qalmış, azərbaycanlılar deportasiya olunmuşdur. Sağ qalanlar indiki Ermənistan ərazisində sovet hakimiyyəti qurulandan sonra tarixi-etnik torpaqlarına qayıtmışlar. Burada 1922-ci ildə 156, 1926-cı ildə 220, 1931-ci ildə 278 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır (415, s. 90-91, 158-159). SSRİ hökumətinin xüsusi qərarı ilə kənddə yaşayan azərbaycanlılar 1948-1953-cü illərdə zorla Azərbaycana köçürülmüşdür. Hazırda kənddə ermənilər yaşayır. Toponim Strabonun "Coğrafiya" əsərində adı çəkilən qarqar tayfasının adı əsasında (377, s. 5) formalaşmışdır. Qarqar tayfası qədim türk tayfalarından biridir (287, s. 77- 82; 172, s. 196; 211, s. 183-187). "Qarqar" etno- nimindəki "q" səsi "h" səsinə keçərək "Herher" formasını almışdır. Q~h səs əvəzlənməsi Azərbaycan dilində qanunauyğun haldır: qamu- hamı, qansı-hansı sözlərində q~h səs əvəzlənməsi özünü aydın şəkildə göstərir. Toponim qarqar türk tayfasının fonetik forması kimi Azərbaycan dilində işlənən "herher" etnonimindən əmələ gəlmişdir. "Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında" 7 noyabr 1995-ci il tarixli yeni Qanuna əsasən, Vayotsdzor vilayətinin inzibati ərazisinə daxil edilmişdir (416, s. 121).
Coğrafi koordinatları: 39°46' şm. e., 45°32' ş. u
Ədəbiyyat:
1. İ.Bayramov, N.Mustafa Həqiqətin Onomastikasi, İndiki Ermənistan Respublikası ərazisində tarixi-coğrafi adların dəyişdirilməsi və saxtalaşdırılması 2021
2. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanlıların 1988-ci il soyqırımı 2010
3. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycan abidələri 2007
4. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanda soyqırımına məruz qalmış Toponimlərimiz
5. https://erevangala500.com/