Cil - İrəvan quberniyasının NovoBəyazid qəzasında, Krasnoselsk rayonunda, indi Geğarkunik vilayətində kənd. Vilayət mərkəzi Qavar (Kəvər) şəhərindən 82 km şimal-şərqdə, Göyçə gölünün sahilində, dəniz səviyyəsindən 2040m hündürlükdə yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir (348, s. 82). Türk tarixçisi Fahrettİn Kırzıoğlu "Cilkəndi" formasında qeyd edir (160 a). Krasnoselsk rayonu yaradılana qədər (31.12.1937) keçmiş Basarkeçər rayonunun tərkibində olmuşdur. Tarixi mənbələrdə kəndin XII əsrdə salındığı göstərilir (Erməni Sovet Ensiklopediyası, IX c., İrəvan, 1983, s. 514). Kənddə 1831-ci ildə 265, 1873-cü ildə 287, 1886-cı ildə 587,1897-ci ildə 736, 1904-cü ildə 975,1914-cü ildə 1035, 1916-cı ildə 893, 1919-cu ildə 888 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır (415, s. 26- 27, 112-113). 1919-cu ilin yazında kənd sakinləri erməni silahlı birləşmələrinin təcavüzünə məruz qalaraq qovulmuşlar. İndiki Ermənistan ərazisində sovet hakimiyyəti qurulandan sonra onlar doğma yurdlarına qayıda bilmişlər. 1922-ci ildə burada 697, 1926-cı ildə 824, 1931-ci ildə 1041 (415, s. 26-27), 1939-cu ildə 1226, 1959-cu ildə 1170,1970-ci ildə 1606,1979-cu ildə 1519 nəfər (416, s. 169) azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ilin noyabr-dekabr aylarında kəndin sakinləri Ermənistan dövləti tərəfindən deportasiya olunmuşdur. Hazırda orada ermənilər yaşayır. Toponim Azərbaycan dilində "torpağın üstünü basan sü- pürgəvari ot" mənasında işlənən "cil" sözü (12, s. 480, 484) əsasında əmələ gəlmişdir. "Ermənistan Respublikasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında" 7 noyabr 1995-ci il tarixli yeni Qanuna əsasən, Geğarkunik vilayətinin inzibati ərazisinə daxil edilmişdir (416, s. 169). Coğrafi koordinatları: 40°27' şm. e., 45°27' ş. u.
Ədəbiyyat:
1. İ.Bayramov, N.Mustafa Həqiqətin Onomastikasi, İndiki Ermənistan Respublikası ərazisində tarixi-coğrafi adların dəyişdirilməsi və saxtalaşdırılması 2021
2. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanlıların 1988-ci il soyqırımı 2010
3. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycan abidələri 2007
4. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanda soyqırımına məruz qalmış Toponimlərimiz
5. https://erevangala500.com/