Lehvaz - Yelizavetpol (Gəncə) quberniyası­nın Zəngəzur qəzasında, keçmiş Mığrı (Meğri) rayonunda, indi Sünik vilayətində kənd. Vilayət mərkəzi Qapan şəhərindən 61 km cənub-qərb­də, Mığrı (Meğri) çayının sol sahilində, dəniz sə­viyyəsindən 930 m hündürlükdə yerləşir. 1921-ci il avqustun 31-də sovet Ermənistanında Zən­gəzur qəzasının yaradılmasından sonra yaşayış məntəqəsi Ermənistanın inzibati ərazisinə daxil edilmişdir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd olunmuşdur (348, s. 158). Mığrı (Meğri) rayo­nunda Lehvaz adlanan iki kənd olmuşdur: Birin­ci Lehvaz, İkinci Lehvaz (415, s. 68). Sonralar bu kəndlər "Lehvaz" adında birləşdirilmişdir. Kənd­də 1831-ci ildə 15,1873-cü ildə 172,1886-cı ildə 375, 1897-ci ildə 346, 1904-cü ildə 525, 1914-cü ildə 836 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır (415, s. 68-69, 142-143). 1918-ci ildə kənd er­məni silahlı birləşmələrinin təcavüzünə məruz qalmış, qırğınlar nəticəsində sakinləri deportasi­ya olunmuşdur (309, s. 206). İndiki Ermənistan ərazisində sovet hakimiyyəti qurulandan sonra kəndi tərk edən azərbaycanlılar tarixi-etnik tor­paqlarına qayıda bilmişlər. Burada 1922-ci ildə 189, 1926-cı ildə 145, 1931-ci ildə 171 (415, s. 68-69, 142-143), 1987-ci ildə 1002 nəfər azər­baycanlı yaşamışdır. 1988-ci ilin noyabr ayın­da kənddə yaşayan azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşlar. Hazırda burada ermə­nilər yaşayır. Toponim Strabonun "Coğrafiya" əsərində göstərilən skif tayfalarından olan "leh" etnonimi ilə (24, s. 18) türk dilində "sıldırım qaya, şiş qaya ətəyindəki dar dərədə axan çay yanın­da dağ" mənasında işlənən "bayz/bays" (vaz) sözündən (339, s. 65) əmələ gəlmişdir. Bu söz Azərbaycan toponimiyasında "düzən yerdə tirə, təpəcik, hündür yer" mənasında da (253, s. 120) işlənir. "Ermənistan Respublikasının inzibati-əra­zi bölgüsü haqqında" 7 noyabr 1995-ci il tarixli yeni Qanuna əsasən, Sünik vilayətinin inzibati ərazisinə daxil edilmişdir (416, s. 86).

Coğrafi koordinatları: 38°56' şm. e., 46°12' ş. u.

Ədəbiyyat:
1. İ.Bayramov, N.Mustafa Həqiqətin Onomastikasi, İndiki Ermənistan Respublikası ərazisində tarixi-coğrafi adların dəyişdirilməsi və saxtalaşdırılması 2021
2. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanlıların 1988-ci il soyqırımı 2010
3. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycan abidələri 2007
4. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanda soyqırımına məruz qalmış Toponimlərimiz
5. https://erevangala500.com/