Muğamlı - İrəvan quberniyasının İrəvan qə­zasında, keçmiş Qəmərli (Artaşat) rayonunda, indi Ararat vilayətində kənd. Erməni müəlliflə­rinin əsərlərində kəndin adı "Muğamlı" kimi də göstərilir (415, s. 128). İ.Şopenin əsərində kən­din adı "Boqamli" kimi verilmişdir (386, s. 547). Vilayət mərkəzi Artaşat (Qəmərli) şəhərindən 11 km şimal-qərbdə, dəniz səviyyəsindən 825 m hündürlükdə yerləşir. Kənddə 1831-ci ildə 243, 1873-cü ildə 388, 1886-cı ildə 371, 1897-ci ildə 392, 1908-ci ildə 513, 1914-cü ildə 811, 1919- cu ildə 350 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır (415, s. 48-49, 128-129). 1919-cu ildə azərbay­canlılar erməni silahlı birləşmələrinin soyqırımı­na məruz qalaraq qırğınlar nəticəsində depor­tasiya olunmuş (309, s. 222), xaricdən köçürülüb gətirilən ermənilər kənddə yerləşdirilmişdir. İn­diki Ermənistan ərazisində sovet hakimiyyəti qu­rulandan sonra azərbaycanlılar öz doğma kənd­lərinə dönə bilmişlər. Burada 1922-ci ildə 58, 1926-cı ildə 64, 1931-ci ildə 28 nəfər azərbay­canlı yaşamışdır (415, s. 48-49, 128-129). SSRİ Nazirlər Sovetinin «Kolxozçuların və digər azər­baycanlı əhalinin Ermənistan SSR-dən Azər­baycan SSR-in Kür-Araz ovalığına köçürülməsi haqqında» 23 dekabr 1947-ci il tarixli qərarına əsasən, kəndin azərbaycanlı əhalisi zorla Azər­baycana deportasiya edilmişdir. Hazırda kənddə yalnız ermənilər yaşayır. Toponim türk mənşə­li "muğanlı" etnonimi (386, s. 535-537) əsasın­da əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Erm. SSR AS RH-nin 20 avqust 1945-ci il tarixli qərarı ilə kəndin adı dəyişdirilərək "Muğam", 25 yanvar 1978-ci il tarixli qərarı ilə yenidən dəyişdirilərək "Hovtaşen" qoyulmuşdur. "Ermənistan Respub­likasının inzibati-ərazi bölgüsü haqqında" 7 no­yabr 1995-ci il tarixli yeni Qanuna əsasən, Ara­rat vilayətinin inzibati ərazisinə daxil edilmişdir (416, s. 123).

Ədəbiyyat:
1. İ.Bayramov, N.Mustafa Həqiqətin Onomastikasi, İndiki Ermənistan Respublikası ərazisində tarixi-coğrafi adların dəyişdirilməsi və saxtalaşdırılması 2021
2. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanlıların 1988-ci il soyqırımı 2010
3. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycan abidələri 2007
4. Əziz Ələkbərli Qərbi Azərbaycanda soyqırımına məruz qalmış Toponimlərimiz
5. https://erevangala500.com/