XƏBƏRLƏR

Fiziki məhdudiyyətli insanların cəmiyyətə sürətlə inteqrasiya etməsi, mədəni mühitin bir hissəsi olması müasir dövrün əsas hədəflərindəndir. Bu gün dünya muzeylərinin mühüm sosial vəzifələri sırasında bütün ziyarətçilər kimi onlar üçün də bərabər imkanların yaradılması dayanır.

Müasir dünyada muzeylərin missiyası yalnız xalqa məxsus olan maddi-mənəvi sərvətləri gələcəyə daşımaq yox, həm də müxtəlif auditoriyalara ünvanlanmış proqramlarla onu cəlbedici etmək, fəal mədəni mərkəz halına gətirmək, maarifçi rol oynamaqdır. Bu baxımdan qeyd edə bilərik ki, Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi cəmiyyətin mədəni həyatında muzeylərin çoxfunksiyalı rola malik olması ideyasını öz fəaliyyətində əsas götürməkdədir.

Bu fikirlər Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin elmi katibi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Nuranə Səlimlinin 3 dekabr - Beynəlxalq Əlillər Günü münasibətilə hazırladığı “Muzeylər hamı üçün...” sərlövhəli yazısında yer alıb. AZƏRTAC yazını təqdim edir.

İnklüziya fiziki məhdudiyyətli insanların tamhüquqlu olaraq sosial və mədəni həyata daxil edilməsidir. Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi “sərhədsiz muzey”, “hər kəs üçün muzey” kimi prinsiplərlə cəmiyyətimizin hər bir fərdinin mədəni həyatın ayrılmaz hissəsi olması ideyasına əsaslanır və bu istiqamətdə ardıcıl layihə və tədbirlər həyata keçirir. Son iki ildə fiziki cəhətdən məhdudiyyətli insanların muzeyə cəlb olunması və onların zəngin mədəniyyətimizlə “ünsiyyətinin” gerçəkləşməsi üçün mühüm işlər görülmüş və Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi “inklüziv muzey” layihəsini ölkəmizdə həyata keçirən ilk mədəni müəssisə olmuşdur.

Muzeydə görmə məhdudiyyətli insanlar üçün Azərbaycan xalçalarının kiçik replikaları yaradılmış, həmçinin ekspozisiyadakı bütün mətnlər Brayl əlifbası ilə təqdim edilmişdir. Onlar bu nümunələrə toxunmaqla, yəni taktil üsulla xalçalarımızı duya, ornamentləri hiss edə bilirlər. Muzeyin Ənənəvi texnologiya şöbəsi bu istiqamətdə peşəkar şəkildə fəaliyyət göstərməklə daim yeni xalça replikaları yaratmaqdadır.

Görmə məhdudiyyəti olan tamaşaçıların taleyi daha fərqlidir, çünki onlar bu sənət gözəlliyini seyr etməkdən məhrumdurlar. Cəmiyyətin hər bir üzvü kimi onların da ecazkar xalçalarımızdan zövq almaları üçün Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi bu istəyi yerinə yetirdi. Onu da deyək ki, bütün kateqoriyadan olan ziyarətçilər xovsuz və xovlu xalça texnikalarının sintezi ilə işlənən kiçik replikalara əl vura bilir, onların fərqini hiss edir, xalçalarımızın isti enerjisi ilə təmasda olur, tarixə və ənənəyə toxunurlar. Burada artıq “muzey eksponatına əl vurmaq olmaz!” qadağası da yoxdur.

Qeyd edək ki, muzeydə eşitmə qabiliyyəti zəif olan ziyarətçilər üçün surdo-tərcümə ilə virtual ekspozisiya da, təqdim olunur.

“İnklüziv muzey” istiqaməti üzrə həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində 2019-cu il fevralında “Tarixə və ənənəyə toxunuş” adlı Azərbaycan-Türkiyə birgə sərgi layihəsi baş tutmuş və burada ekspozisiyanın əsas hissəsini Türkiyənin GEA Arama Qurtarma Ekoloji və İnsani Yardım ictimai təşkilatının səyyar sərgisi təşkil etmişdir. Dünya muzeylərinin məşhur eksponatlarının surətlərinin - gips miniatürlər, qədim yunan alimləri və mifik qəhrəmanların kiçik büstlərinin, AMXM-in Ənənəvi texnologiya şöbəsinin toxucuları tərəfindən xüsusi olaraq bu sərgi üçün hazırlanan xalça nümunələrinin nümayiş olunduğu sərgidə görmə qabiliyyəti məhdud olan insanlar taktil üsulla onları duya bildilər. Həmin ilin mayında muzeydə baş tutan “Həyat gözəldir” adlı musiqili-ədəbi gecə çərçivəsində isə fiziki məhdudiyyətli insanların əl işlərindən ibarət sərgi açılmışdır. Həmçinin 2019-cu ilin noyabr ayında Beynəlxalq Gözdən Əlillər Günü münasibətilə “Sərhədsiz muzey” adlı geniş tədbirdə Xalça Muzeyinin fiziki imkanları məhdud şəxslərə uyğunlaşdırılmış ikinci mərtəbəsinin açılışı olmuşdur. 2020-ci ildə Gənclər Günü münasibətilə muzeydə daun sindromlu şəxslər üçün müxtəlif tədbirlər və ustad dərsləri təşkil edilmişdir.

Rusiya Dövlət Ermitajında baş tutan və hələ davam etməkdə olan “Görünməyən incəsənət. İmkan sərhədlərini genişləndirərək” adlı inklüziv sərgi bu istiqamətdə aparılan işlərin davamında gerçəkləşən çox mühüm layihələrdəndir.

Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi ilə Dövlət Ermitajının ortaq inklüziv layihəsi olan sərgidə görmə qabiliyyəti zəif olan və tamamilə görmədən məhrum insanlar üçün dünyanın ilk xalça örnəyi sayılan və hazırda Ermitajda nümayiş olunan Pazırık xalçasından seçilmiş fraqmentlər taktil üsulla nümayiş olunur. Sərginin açılış mərasimində çıxış edən Dövlət Ermitajının direktoru Mixail Piotrovski söylədi ki: “Görmə məhdudiyyətli insanlara minnətdar olmalıyıq ki, onların sayəsində muzey əşyalarına hər kəsin toxunması mümkün olacaq. Xalçada taktilliyin yaradılması yeni bir işdir və bunu Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi həyata keçirmişdir”.

Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin direktoru Şirin Məlikova isə öz çıxışında sərginin vacib əhəmiyyətini vurğulamaqla AMXM-in “sərhədsiz muzey” layihəsinin ölkəmizdə inklüzivliklə bağlı inkişafın flaqmanına çevrildiyini qeyd etdi.

Muzeyin iştirakı ilə gerçəkləşən növbəti layihə 3 dekabr - Beynəlxalq Əlillər Günü ilə bağlıdır. Bu münasibətlə Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində təşkil olunan “Sərhədsiz sənətkarlıq” adlı xeyriyyə məqsədli sərgi-satış yarmarkasının məqsədi fiziki məhdudiyyətli rəssamları, istedadlı insanları cəmiyyətdə tanıtmaq və onlara maddi dəstək olmaqdır.

Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Mədəniyyət komitəsi, Azərbaycan Milli Xalça Muzeyi, “GülSam” Əlillərin Reabilitasiya İctimai Birliyi və Gözdən Əlillər Cəmiyyətinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə görmə, eşitmə və hərəkət imkanları məhdud yaradıcı insanlar tərəfindən yaradılmış rəsm əsərləri, xalça və digər dekorativ-tətbiqi sənət nümunələrini, eləcə də Dövlət Ermitajının Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinə hədiyyə etdiyi Pazırıq kurqanından tapılmış qədim keçə fraqmentinin taktil nümunəsini görmək mümkündür.

Surdo tərcümənin müşayiəti ilə muzeyin Uşaq şöbəsi qədim folklor ənənələrindən qaynaqlanan kilimarası tamaşasında balacaların sevimli “Cırtdanın sərgüzəştləri” nağılını təqdim edir. Onlar üçün müxtəlif mövzularda ustad dərslərinin keçirilməsi də nəzərdə tutulmuşdur.

Xalq şairi Ramiz Rövşənin “Özün öz yolunsan...” (“You Are Your Own Way”) adlı şeirlər kitabı “Mütərcim” nəşriyyat evi tərəfindən ingilis dilində çap edilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, şeir mətnlərini ingilis dilinə filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Kamran Nəzirli çevirib. Tərcüməçi kitaba “Ön söz” də yazıb. Kitabın üz qabığının rəssamı Tehranda yaşayan tanınmış fırça ustası Ərdəşir Rostami, layihə üzrə məsləhətçi Bakı Slavyan Universitetinin professoru Telman Vəlixanlıdır.

44 seçilmiş şeirdən ibarət topluya xalq şairinin müxtəlif illərdə yazdığı məşhur şeirləri, o cümlədən, “Qara paltarlı qadın”(Woman In A Black Dress), “Vətən” (Homeland), “Hirs” (The Anger), “İlan balası”(The Young Snake), “Göy üzü daş saxlamaz”(The Sky Holds No Stone), “Şam”(Candle), “Əllərimin yuvası”(The Nest Of My Hands), “Son görüş”(The Last Meeting), “Azad Qadın heykəli” (Free Woman Monument), “Ölü dəniz” (The Dead Sea), “Nə var Allahdan yuxarı?” (What Is Above God?), “Ayrılıq” (Parting), “Biz şirin yuxudaydıq” (We Were In A Sweet Sleep), “Kölgə” (Shadow), və s. şeirləri daxil edilib. Kitabda xalq şairi haqqında qısa avtobioqrafik məlumat da verilib.

“Müasir Azərbaycan poeziyası ingilis dilində” seriyası ilə çap olunan növbəti kitabın nəşrində məqsəd türk dünyasının tanınmış nümayəndəsini, onun yaradıcılığından seçilən poetik nümunələri beynəlxalq aləmdə təşviq etməkdir, milli mədəni sərvətimizin bir parçası sayılan poetik düşüncə tərzimizi dünyanın bir nömrəli dilinə çevirməklə daha geniş auditoriyaya tanıtmaqdır”, - deyə layihə rəhbəri K.Nəzirli bildirib.

Kitaba “Ön söz” yazan K.Nəzirlinin sözlərinə görə, müasir ədəbiyyatımızın canlı klassiklərindən biri Ramiz Rövşən bənzərsiz şairdir. “O, milli poetik düşüncəmizin əbədi və canlı abidəsidir. “Ön söz”də də qeyd etdiyim kimi, biz dünya miqyaslı bu unikal istedad sahibini dünyaya tanıtmalıyıq, onun poetik və akademik vergisinin sərhədləri sonsuzdur. Ramiz Rövşənin şeirləri ağrılarla dolu heyrətedici musiqidir, sevinc və kədər musiqisidir... Sözləri, obrazları, süjetləri, göz yaşları içində gülüşləri, bir sözlə, dünyanın içi və çölü haqqında fəlsəfi düşüncələri bir-birini tamamlamaqla harmoniya və ritm vəhdəti yaradır, təbii unikallıqdır. O, adi insan gözlərinin görə bilmədiyi dərinlikləri görməyi, duymağı və onları sərrast poetik sözlə mükəmməl ifadə etməyi bacaran şairdir. İnanıram ki, kitaba daxil etdiyim poetik nümunələr ingilisdilli oxucuların böyük marağına səbəb olacaq...”

Ulu öndər Heydər Əliyevin vəfatının 18-ci ildönümü ilə əlaqədar Gürcüstanın Milli Muzeyində “Heydər Əliyev irsi və Gürcüstanla münasibətlər” adlı sərgi təşkil olunacaq.

AZƏRTAC xəbər verir ki, sərgi Azərbaycanın Gürcüstanındakı səfirliyinin təşkilatçılığı ilə keçiriləcək.

Sərginin rəsmi açılışı dekabrın 8 –də olacaq və dekabrın 15-dək davam edəcək.

Sərgi muzeyin ziyarətçiləri üçün açıq olacaq.

Dekabrın 19-da Parisdə keçiriləcək “Junior Eurovision 2021” mahnı müsabiqəsində Azərbaycanı Sona Əzizova təmsil edəcək.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu Azərbaycanın “Junior Eurovison” mahnı müsabiqəsində 4-cü iştirakı olacaq. Ölkəmiz 2012-ci ildə “Eurovision-2012” mahnı müsabiqəsinə ev sahibliyi edib və həmin ildən də “Junior Eurovision” müsabiqəsinə qatılıb. Azərbaycan Amsterdam (2012), Kiyev (2013) və Minsk (2018) “Junior Eurovision” mahnı müsabiqələrində iştirak edib və 2013-cü ildə 7-ci yerdə qərarlaşıb.

Sona Əzizova “Junior Eurovision 2021” mahnı müsabiqəsində “One Of Those Days” manısı ilə çıxış edəcək. Müsabiqədə 19 ölkənin iştirakı gözlənilir. Müsabiqə Sena çayı üzərində Segun adasında “La Seine Musicale” konsert zalında keçiriləcək. Polşada Fransa təmsilçisinin mahnısının əks-sədası kimi “İmagine” (Təsəvvür et) Paris mahnı müsabiqəsinin şüarı müəyyən edilib. Bu şüarın yaradıcılığa, xəyala təhrikin zəmini olduğu bildirilir.

Qeyd edək ki, güclü səsə malik Sona Əzizova İTV televiziya kanalında keçirilmiş “Səs Uşaqlar” mahnı müsabiqəsində 2-ci yeri tutub.

Dekabrın 2-də ADA Universitetində keçirilən “Mədəniyyət naminə sülh” qlobal kampaniyasının Tərəfdaşlar Forumu (“Peace4Culture” Partners Forum) öz işini panel iclaslarda davam etdirib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı, İslam Dünyası Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı (ICESCO), ADA Universiteti və Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə reallaşan tədbirdə dövlət rəsmiləri, bir sıra beynəlxalq təşkilatların və sülhün təşviqi üzrə ixtisaslaşmış institutların, diplomatik korpusun rəhbər şəxsləri və nümayəndələri iştirak ediblər.

Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət naziri Anar Kərimovun və “Ələddin layihəsi”nin icraçı direktoru Abe Radkinin moderatorluğu ilə “Sülh və təhlükəsizlik çağırışları: çoxtərəfli əməkdaşlığın qurulması” mövzusunda keçirilən üçüncü plenar sessiyada Sülh Məkanlarının Avropa Şəbəkəsinin Prezidenti Eduardo Basso, Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin idarə heyətinin sədri Fərid Şəfiyev, Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının baş katibinin müavini Sultanbay Raev, BMT-nin Sülh Universitetində Beynəlxalq Hüquq Departamentinin direktoru Mihir Kanade, Asiya Əməkdaşlıq Dialoqunun baş katibi Pornçai Danvivatana iştirak ediblər.

Forumun üçüncü panelini açan Abe Radkin sessiya iştirakçılarını salamlayaraq tədbirin məhsuldar olduğunu diqqətə çatdırıb. Vurğulanıb ki, Azərbaycanın Qələbəsi regionda siyasətə yeni dinamizm qatıb. Bu səbəbdən sülhə çağırış olan “Mədəniyyət naminə sülh” layihəsi alqışlanası təşəbbüsdür. Həm otuz ilə yaxın davam etmiş işğalın, həm də müharibənin ağır nəticələrinə baxmayaraq Azərbaycan bu gün də sülh çağırışlarına sadiqdir və bu məqsədlə Ermənistana “əl uzadır”.

Sülh Məkanlarının Avropa Şəbəkəsinin prezidenti Eduardo Basso Avropada çoxtərəfli tərəfdaşlıq nümunələrindən bəhs edib və bildirib ki, tərəfdaşlıq prosesi bir-birinə qarşı duran alyanslara mənsub olmuş keçmiş düşmənlər və ya aralarında uzun müddət ərzində regional, ərazi, siyasi, etnoslararası və ya dini mübahisələrin olduğu ölkələr arasında dialoqun və anlaşmanın bərqərar olmasını nəzərdə tutur. E.Basso təqdim olunan qlobal layihənin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirib.

Panel iclasda çıxış edən Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin idarə heyətinin sədri Fərid Şəfiyev mərkəzin fəaliyyəti haqqında iştirakçılara məlumat verib. Bildirib ki, regionda və dünyada baş verən siyasi prosesləri təhlil edən mərkəz Azərbaycanın tarixi torpaqlarında və Qarabağda Azərbaycan xalqına məxsus, Ermənistan tərəfindən məhv edilən, yaxud mənimsənilən maddi-mədəni irsin araşdırılmasını həyata keçirib.

Diqqətə çatdırılıb ki, hazırda Ermənistan Respublikasının ərazisi hesab edilən Azərbaycanın tarixi torpaqlarında xalqımıza məxsus yüzlərlə tarixi mədəni abidə məhv edilib. İrəvandakı yalnız bir məscid restovrasiya edilsə də əslində Azərbaycan xalqına mənsubluğu inkar edilərək başqa xalqa aid müsəlman abidəsi kimi təqdim edilir.

İşğal dövründə Ermənistanın məqsədli şəkildə Qarabağda da həyata keçirdiyi ekosiddən danışan Fərid Şəfiyev bildirib ki, bu müddətdə Azərbaycanın müsəlman irsinə məxsus maddi mədəniyyət nümunələri məhv edilib, xristian irsinə aid abidələrin isə erməniləşdirilməsi üçün məqsədli fəaliyyət həyata keçirilib. İşğal dövründə erməni tarixçiləri və arxeoloqları saxtakarlığa yol verərək qədim şəhərlərimizin adını dəyişməyə, məsələn, Ağdamı dünyaya Tiqranakert kimi təqdim etməyə çalışmışlar. Halbuki Tiqranın mənşə etibarilə erməni olmadığı kimi, qədim Tiqranaker şəhərinin də Azərbaycandan çox uzaqda olmasını tarixçilər yaxşı bilirlər.

İşğal dövründə Ermənistan yalnız Azərbaycanın tarixi abidələrini deyil, həm də muzeylərimizdən talan etdiyi maddi-mədəni sərvətləri – Qarabağ xalçalarını dünyaya erməni mədəni nümunələri kimi təqdim etmişdir. Mədəni irs nümunələrinin dağıdılmasını, talan edilməsini beynəlxalq hüquqa zidd olduğunu deyən Fərid Şəfiyev diqqətə çatdırıb ki, fevral ayında İrəvanda Azərbaycan xalçalarının erməni nümunələri kimi sərgilənməsi beynəlxalq hüquqa hörmətsizlikdir.

Türk Dövlətləri Təşkilatı Baş katibinin müavini Sultanbay Raev Qarabağ Zəfərini bütün türk xalqlarının qələbəsi kimi dəyərləndirərək deyib: “Prezident İlham Əliyev Türk dünyasının beynəlxalq aləmdə tanınmış siyasətçisi kimi qəbul edilir. Onun türk dünyasını yaxınlaşdırmaq yolunda atdığı addımlar təqdirəlayiqdir. Günümüzün ən aktual məsələsi, təbii ki, sülhdür. İşğal və təcavüzlərə qarşı bütün bəşəriyyət birlikdə mücadilə aparmalıdır. Sülh şəraitində yaşamaq bütün insanlığın haqqıdır”.

BMT-nin Sülh Universitetində Beynəlxalq hüquq departamentinin direktoru Mihir Kanade uzun illər Azərbaycanın Qarabağ bölgəsindən olan qaçqınlarla görüşdüyünü deyib. O, dayanıqlı sülh üçün mədəniyyət amilinin mühüm olduğunu vurğulayıb.

Asiya Əməkdaşlıq Dialoqunun Baş katibi Pornçai Danvivatana qeyd edib ki, sülh özü dayanıqlı inkişafın komponentidir. Xalq diplomatiyası sülhün bərqərar olmasında vacib amildir. Turizm, mətbəx, kino rentabelli şəkildə sülhü bərqərar etməlidir.

Son panel iclasda çıxış edən mədəniyyət naziri Anar Kərimov forum iştirakçılarına təşəkkürünü bildirib. Nazir deyib ki, bir sıra beynəlxalq təşkilatın dəstəklədiyi “Mədəniyyət naminə sülh” təşəbbüsü ilə bağlı təqdimatda 20-dən çox məruzə dinlənilib.

“Forumda “Biz sülhü təşviq etmək üçün nələr etməliyik” sualına cavab aldıq. Bizim ümumi rifahımız sülhdən keçir. Məmnunluqla qeyd etmək istərdim ki, Azərbaycan sülh naminə mədəniyyət prosesini özü beynəlxalq təşəbbüs olaraq təbliğ edir. Bizim bu yeni konsepsiyamız beynəlxalq aləmdə tanınıb daha da geniş dəstək alacaq. Sonda bir daha bütün iştirakçılara təşəkkür edirəm və əminliyimi bildirirəm ki, bu, hələ yolun başlanğıcıdır və konkret nəticələrə rəvac verəcək. Gələn il Bakıda növbəti Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçiriləcək və ümid edirəm ki, bu proses artıq gələcək fəaliyyətlər üçün bir zəmin yaradır”, – deyə Anar Kərimov qeyd etdi.

Bununla da “Mədəniyyət naminə sülh” qlobal kampaniyasının Tərəfdaşlar Forumu öz işinə yekun vurdu. Bu beynəlxalq tədbir də bir daha Azərbaycanın bütün bəşəriyyət üçün xoş niyyətini, sülh və əmin-amanlıq istəyini nümayiş etdirdi.

M.F.Axundzadə adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında 3 Dekabr – Beynəlxalq Əlillər Günü ilə əlaqədar eyniadlı virtual sərgi hazırlanıb.

Kitabxanadan AZƏRTAC-a bildirilib ki, virtual sərgidə mövzu ilə əlaqədar kitablar, məqalələr, fotolar nümayiş olunur.

Virtual sərgi ilə tanış olmaq istəyənlər bu linkdən - http://anl.az/el/vsb/3_Dekabr_Beynelxalq_Eliller_Gunudur/index.htm istifadə edə bilərlər.

Yaponiya hökuməti koronavirusun “omikron” ştamının yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə daha altı ölkə və regiondan gələnlər üçün karantin tələblərini sərtləşdirir.

AZƏRTAC Yaponiya KİV-lərinə istinadla xəbər verir ki, Qana, İrlandiya, Norveç, BƏƏ, Səudiyyə Ərəbistanı və Kaliforniyadan gələnlər üçün xüsusi müəssisələrdə qalmaq şərti ilə 14 günlük karantin tətbiq olunacaq. Həmin qayda dekabrın 4-də qüvvəyə minəcək.

Xatırladaq ki, Yaponiya hökuməti noyabrın 29-da ölkəyə gələnlərin ümumi sayının 3,5 min nəfərdən çox olmaması barədə qərar qəbul edib. Bunun ardınca “omikron” ştamı ilə əlaqədar Afrikanın doqquz ölkəsindən uzunmüddətli vizalara malik şəxslər də daxil olmaqla bütün əcnəbi vətəndaşların ölkəyə gəlişinə qadağa tətbiq edilib.

Bununla yanaşı, Yaponiya hökuməti noyabrın 30-da əcnəbi biznesmenlər, tələbələr və texniki əməkdaşlara tətbiq olunan yumşaltmaları təxirə salıb və bütün digər əcnəbilər üçün vizaların verilməsini dayandırıb. Bu tədbirlərin ən azı bir ay ərzində davam edəcəyi gözlənilir. Ehtiyac yaranacağı təqdirdə həmin müddət uzadıla bilər.

"Keçən il oktyabrın axırından Prezident İlham Əliyevin təsis etdiyi monitorinq qruplarında Mədəniyyət Nazirliyinin əməkdaşları da təmsil olunurlar”.

Report xəbər verir ki, bunu mədəniyyət naziri Anar Kərimov jurnalistlərə açıqlamasında deyib.

O bildirib ki, ötən il noyabr ayından etibarən monitorinqlər davam etdirilir: “Monitorinqlər nəticəsində işğaldan azad edilən ərazilərdə tarix mədəniyyət abidələrimiz, eləcə də mədəniyyət müəssisələrimiz aşkar edilir. Təxminən, 400-ə yaxın mədəniyyət abidəsi, 160-a yaxın yeni tarixi mədəniyyət abidəsi aşkar edilib. Eyni zamanda, 800-dən çox mədəniyyət müəssisəsinin yerləri müəyyənləşdirilib. Təəssüflər olsun ki, tarix-mədəniyyət abidələri və müəssisələrinin 90-95%-nin vəziyyəti acınacaqlıdır, demək olar ki, tamamilə dağıdılıb. Bu da bizim üzərimizə böyük öhdəlik qoyur ki, bunların hamısını yenidən bərpa edək. Monitorinqin nəticələrinin təhlili bitəndən sonra beynəlxalq təşkilatlara müraciət edəcəyik. Məqsədimiz Ermənistanın bu vəhşiliklərə və qəsdən Azərbaycanın mədəni-tarixi abidələrinin dağıtmasına görə məsuliyyətə cəlb edilməsinə nail olmaqdır”.

Uzunluğu 1035 kilometr olan Çin-Laos dəmir yolu xətti dekabrın 3-də istifadəyə verilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Çinin Yünnan vilayətinin paytaxtı olan Kunmin şəhəri ilə Laosun paytaxtı Ventyan şəhərini birləşdirən xətt “Kəmər və yol” strategiyası çərçivəsində inşa olunan nəhəng layihə hesab olunur. Çin hissəsində 2015-ci, Laos hissəsində isə 2016-cı ildə başlanan inşaat işləri oktyabrda başa çatıb. Böyük hissəsi dağlıq ərazidən keçən yola 137 tunel və 301 körpü-ötürücü aiddir. Ümumi uzunluğu 712 kilometr olan körpü-ötürücü və tunellər yolun 76,5 faizini təşkil edir. Dəmir yolu 2 dəfə Mekonq çayı üzərindən keçir. Yolun inşasına ümumilikdə 5,9 milyard ABŞ dolları vəsait yatırılıb ki, bunun da 70 faizi Çinin payına düşüb. Yolun inşasını Çin şirkətləri həyata keçirib.

Dəmir yolunun açılışını Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpin və Laos Prezidenti Thonqlun Sisulit onlayn formatda izləyiblər.

Bu xətdə sərnişin və yük qatarları saatda maksimum 160 kilometr sürətlə hərəkət edəcək. Başqa sözlə, qatar Kunmindən Ventyana gömrük rəsmiləşdirilməsinə sərf olunan vaxtla birlikdə cəmi 10 saata çatacaq.

Dünya Bankının rəyinə əsasən, Kunmin-Ventyan dəmir yolu xətti vasitəsilə Çin ilə Laos arasında daşınan yüklər 2030-cu ilədək 3,7 milyon tona çatacaq. Dəmir yolunun iki ölkə arasında turizm sahəsində əməkdaşlığı da gücləndirəcəyi proqnozlaşdırılıb. Ekspertlər dəmir yolu xəttinin Çinin ən böyük ticarət tərəfdaşı olan ASEAN ölkələri ilə iqtisadi əməkdaşlığının daha da genişlənməsinə təkan verəcəyini düşünür. İlin 10 ayının statistikasına əsasən, Çin ilə ASEAN ölkələri arasında ticarət dövriyyəsi 30 faiz çoxalaraq 703 milyard dollara çatıb və Çinin ümumi xarici ticarətinin 14,4 faizini təşkil edib.

Niderlandın “Diplomatic affairs” jurnalında ölkəmiz haqqında, eləcə də cari ildə holland dilində nəşr olunmuş “Azərbaycan nağılları” kitabı haqqında “Holland uşaqlarına hədiyyə” (A gift to dutch children) adlı məqalə dərc olunub.

AZƏRTAC xəbər verir ki, ölkəmizin Niderlanddakı səfiri Fikrət Axundovun jurnalda ölkəmizin tarixi, mədəniyyəti haqqında məqaləsi yer alıb. Səfir məqalədə multikultural mədəniyyətimiz haqqında ətraflı məlumat verib.

Eyni zamanda, məqalədə cari ildə holland dilində nəşr edilmiş nağıllar kitabının holland uşaqlara ölkəmizi yaxından tanıdacağı qeyd olunub.

Jurnalın redaksiya heyəti məqaləyə şərhlərini əlavə edərək səfirliyimizə təşəkkür edib və kitabın hər iki ölkənin cəmiyyətlərinin bir-birini yaxından tanınmasına imkan yaradacağını qeyd edib, gələcəkdə də belə layihələrin davam edəcəyinə ümid etdiklərini bildirib.